16تیر
قسمتی از تفسیر سوره انشقاق از این قلم
دو جریان رو به کمال متضاد همراه
فَلَا أُقْسِمُ بِالشَّفَقِ ﴿16﴾ وَاللَّيْلِ وَمَا وَسَقَ ﴿17﴾ وَالْقَمَرِ إِذَا اتَّسَقَ ﴿18﴾ لَتَرْكَبُنَّ طَبَقًا عَن طَبَقٍ ﴿19﴾
حالت های سه گانه شب را در نظر بگیریم، «طبق هایِ رویِ طبق هایِ دیگر» را می فهمیم.
هرچه باشد جهت این سه حالت (غروب، اول شب، کمال شب) بطرف کمالِ همزمانِ دو چیز است :
1- شب و پخش شدن تاریکی.
2- ظهور درخشندگیِ ماه و معلوم شدن تضاد آن بطور همزمان با تاریکی گسترده شب.
یعنی اینکه در این قسم ها دو جریان، بطور همزمان و همراه با هم دیده می شود: همانطور که تاریکی رو به گسترش و فراگیری دارد، در همان زمان نیز ماه رو به درخشندگی و رسیدن به کمال نورانیت خویش دارد.
چه بسا این قسم ها به زبان سمبولیک به مؤمنان آن زمان می گوید درست است که شما دارید می بیند که کفار دارند صفوف خویش را منسجم می کنند و فشار خویش را علیه شما زیاد و زیادتر می کنند، اما بطور همزمان نورانیت جبهه اسلام و حقانیت نهضت شما نیز دارد بیشتر و بهتر نمودار می شود، و شما فقط آن جنبه منفی گسترش ظلمت آنان را نبینید، بلکه جنبه مثبت ظهورِ رو به ازیادِ جبهه حق تان را هم ببینید که هر دو، سیرِ رو به کمال خویش را همزمان و در همسایگی یکدیگر دارند طـــی می کنند.
شما از طبقی بر طبق دیگر سوار خواهید شد شاید به این معنی باشد که شما از حالتی به حالت دیگر سوار می شوید در جهت گسترش و وضوح ایمانتان.
این تفسیر، تفسیری است که اگر این قطعه را مقدمه قطعه بعدی بدانیم خود بخود به ذهن می آید.
اما اگر آن را نتیجه گیری نسبت به سه قطعه اول بدانیم تفسیرش فرق می کند و ظلمت شبانه تفسیر زندگی فعلی این جهانی است که حق آشکار نیست اما وجود دارد، و بتدریج، هم ظلمت زیاد می شود و هم نور ماه مشخص تر می گردد، و «طبقِ» اولی، این زندگی ظلمانی، و« طبق» بعدی حدوث قیامت و ظهور حق خواهد بود.
هر یک از دو حالت تفسیری را که بگیریم جنبه «امیدبخشی» آن واضح است، اما تفسیر اول بهتر است، زیرا به چیز محسوس و ملموسی اشاره می کند که امیدبخشی برای صبر در مقابل آن لازم تر است.
CA